Foodcoördinator Maurits Steverink: ‘Achterhoek Food legt verbindingen’

De Achterhoek als leverancier van natuurinclusieve foodproducten van hoge kwaliteit. Dat is het eerste doel dat Achterhoek Food, de voedseltak van LEADER Achterhoek, nastreeft. Een tweede doelstelling is om de Achterhoek internationaal te etaleren als onderscheidende foodregio. Voor deze twee hoofddoelen zijn allerlei verbindingen gelegd. Maurits Steverink, coördinator foodprojecten, legt uit.

Maurits Steverink, coördinator foodprojecten LEADER Achterhoek

“De term ‘streekproduct’ wil niet meer en niet minder zeggen dan dat een product uit de regio komt. Het zegt niets over wat de kwaliteit van het product is, laat staan of het een uniek product is en een meerprijs waard. Vandaar dat de term ‘streekproduct’ weinig biedt,” legt Maurits Steverink, coördinator foodprojecten LEADER Achterhoek, uit. “Belangrijk is dat een product meerwaarde levert voor de Achterhoek. In december 2019 organiseerden we een Ronde Tafel conferentie over het thema Achterhoek Food. Tijdens die conferentie bleek er breed draagvlak om de Achterhoek te profileren als de regio waar natuurinclusief wonen, werken en eten normaal is. Op dat gebied liggen kansen voor boeren en foodondernemers. Om die kansen te grijpen, is samenwerking noodzakelijk.”

Verbindingen
Inmiddels kent LEADER Achterhoek veel food-projecten. Maurits: “Elk project heeft verbindingshaakjes met andere projecten, ondernemers, boeren, opleidingen en andere organisaties. Initiatiefnemers van projecten leveren draagvlakverklaringen aan, waar in staat dat ze steun krijgen en gaan samenwerken. Denk daarbij aan partijen als Achterhoek Toerisme, Vereniging Slow Food Achterhoek, Vereniging Streekproducten Achterhoek en Liemers. Daarnaast ook onderwijsinstellingen zoals het Zône College en het Graafschap College, die bijvoorbeeld kennis uit projecten blijvend inzetten in hun onderwijs. Deze partijen doen echt mee aan het project. Als platform Achterhoek Food werken wij samen met andere organisaties, zoals Stichting Pak An, met wie we projecten delen en naar elkaar doorwijzen. Wat we als Achterhoek Food daarnaast doen is ondernemers of startende ondernemers helpen met het vinden van een locatie. Zo heeft ‘Pluck’ een locatie gevonden op landgoed Keppel dankzij een oproep via ons platform Achterhoek Food.”

Eetcultuur & Food
Raken met Smaken is een van de meest opmerkelijke projecten die gesubsidieerd zijn door onder andere LEADER Achterhoek. Het is een project van het Cultuurpact Erfgoed Achterhoek en Liemers. Maurits: “Eetcultuur is ook een vorm van erfgoed. Wij kunnen als Achterhoek Food veel vaker samenwerken met de cultuursector, dat bleek wel uit dit project. In het project Raken met Smaken heeft fooddesigner Katja Gruijters goed naar voren gebracht hoe mooi het is als de food- en de cultuursector gaan samenwerken. Dit project krijgt zeker navolging.”

Achterhoekse ketens steunen
Projecten werken onderling ook samen, legt Maurits uit. “We helpen met het realiseren van ketenstructuren zodat ondernemers samen werken van grond tot mond. Vloermouterij Masterveld en molenaar De Vier Winden vormen belangrijke schakels in de keten van akker tot brouwer en bakker. De voor Nederland unieke vloermouterij is al een LEADER project en Molen de Vier Winden heeft een aanvraag ingediend. Doordat ze samenwerken met graantelers uit de Achterhoek, ontstaan er diverse nieuwe foodconcepten.” Bij vijf bakkers ligt inmiddels Puur Achterhoeks brood in de schappen dat gemaakt is van puur Achterhoeks graan. En er volgen meer producten. “Dat is ook een voorbeeld van samenwerking, en van producten die onderscheidend zijn door hun kwaliteit en bijdrage aan natuur en landschap. Achterhoeks brood kan alleen bestaan als de boer en de molenaar samenwerken. Daarbij komt ook storytelling: met meer granen op de akkers zie je minder Engels raaigras, maïs en aardappelen in ons Achterhoekse landschap. Graan is beter voor de diversiteit in de natuur en beter voor de bodem, helemaal als het gepaard gaat met bloemrijke akkers. Voor de Achterhoeker en de toerist is het leuk om tussen de graanvelden en de bloemrijke akkers door te fietsen en de basis te zien groeien voor dat heerlijke kwaliteitsbrood, bier, pizza’s en pannenkoeken. Ook nieuw in de Achterhoek is een whiskey die gemaakt is van Achterhoeks graan. Ook dat is een voorbeeld van een onderscheidend product. Het was al uitverkocht voordat het op de markt kwam”

Sociaal aspect food
Eind 2019 ging een afvaardiging van LEADER Achterhoek op bezoek bij LEADER Söderslatt, Zweden. Het werd een inspirerende reis die op allerlei vlakken tot waardevolle resultaten leidde. “Doordat we in Zweden zijn geweest hebben we geleerd wat belangrijk is aan projecten zoals dat van Stadsboerin Ellen Willems in Doetinchem. Dat is de zogenaamde social gastronomy, het sociale aspect van voedsel. In de Achterhoek is kortgeleden een samenwerking beklonken tussen zorgboerderij Slangenburg, De Voedselbank Doetinchem en de Stadsboerin. De zorgboerderij gaat nog meer verse groente telen voor de Voedselbank dan ze al deden, maar liefst 850 gezinnen kunnen en straks mee gevoed worden. Ellen Willems gaat voor educatie zorgen voor deze mensen. Ze krijgen dus de beschikking over gezonde groente – ongezond eten is helaas veel goedkoper in de supermarkt dan gezond voedsel – en Ellen leert ze wat er gezond aan is en hoe ze het lekker én eenvoudig klaar kunnen maken. Namens Achterhoek Food kon ik de verbinding tussen de Stadsboerin en de Voedselbank leggen. Dit voorbeeld kan uitgerold worden naar alle gemeenten in de Achterhoek en biedt een oplossing voor een groot sociaal vraagstuk.”

Uitdagingen
Achterhoek Food weet met samen met ondernemers middels foodprojecten meer waarde te geven aan het sociale leven, cultuur en natuur. “Die waarde kan meer verzilverd worden, wat leidt tot nieuwe bedrijvigheid. Het is nu zaak om nog beter samen te werken en de Achterhoek als onderscheidende foodregio te blijven uitdragen. Daardoor versterken we het merk Achterhoek met food. We hebben laten zien dat het netwerk werkt. De volgende uitdaging is om de krachten te bundelen met een Achterhoek Food Manifest. We hebben echt wat te bieden. Wat we als Achterhoekse foodproducenten nog vooral meer moeten doen is de schroom van ons afschudden. We leveren keigoede bijzondere kwaliteitsproducten, daar mogen we gerust trots op zijn en dit vooral eens gaan roepen.” En dan is er nog een uitdaging, weet Maurits. “Achterhoek food internationaal verbinden! De eerste stappen zijn daarvoor al gezet.”